ChatGPT – Công cụ mạnh mẽ nhưng không hoàn hảo
ChatGPT là một trong những mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) phổ biến nhất hiện nay, với khả năng tạo nội dung, hỗ trợ học tập, viết mã và thậm chí đóng vai trò như một gia sư ảo. Tuy nhiên, độ tin cậy của ChatGPT vẫn là một vấn đề gây tranh cãi. Dù có độ chính xác trung bình lên đến 88,7% theo tiêu chuẩn MMLU
1, nhưng mô hình này vẫn có thể tạo ra thông tin sai lệch – hiện tượng được gọi là “ảo giác AI”.
Tại sao ChatGPT không thể phục vụ hàng tỷ người?
Dù có hàng trăm triệu người dùng, ChatGPT vẫn chưa thể phục vụ hàng tỷ người vì những lý do sau:
1. Giới hạn về dữ liệu đào tạo
ChatGPT không truy cập internet theo thời gian thực (trừ khi bật tính năng duyệt web). Nó dựa vào dữ liệu đã được huấn luyện trước, dẫn đến thiếu thông tin mới hoặc hiếm gặp, đặc biệt trong các lĩnh vực như y tế, tài chính, pháp luật
2. Thiếu khả năng xác minh nguồn
Một nghiên cứu của Tow Center for Digital Journalism cho thấy mức độ chính xác trung bình của các chatbot AI hiện nay dưới 40% khi truy vấn thông tin từ các bài báo
2. ChatGPT và các mô hình tương tự thường bịa đặt thông tin hoặc trích dẫn sai nguồn, gây nguy cơ lan truyền thông tin sai lệch.
3. Không thừa nhận giới hạn
Thay vì từ chối trả lời khi không đủ dữ liệu, nhiều mô hình AI hiện đại lại cố gắng tạo ra câu trả lời nghe có vẻ hợp lý nhưng sai hoàn toàn. Điều này khiến người dùng dễ bị nhầm lẫn và mất niềm tin vào AI
4. Hạn chế về ngôn ngữ và văn hóa
ChatGPT hoạt động tốt nhất với tiếng Anh – ngôn ngữ chiếm phần lớn dữ liệu huấn luyện. Với các ngôn ngữ khác như tiếng Việt, độ chính xác có thể giảm đáng kể, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng toàn cầu
Giải pháp nào để cải thiện độ tin cậy?
- Tăng cường khả năng truy cập dữ liệu thời gian thực
- Tích hợp cơ chế xác minh nguồn và trích dẫn rõ ràng
- Thiết kế AI có khả năng từ chối trả lời khi không chắc chắn
- Huấn luyện mô hình đa ngôn ngữ và đa văn hóa