Khi chịu áp lực, khả năng xử lý thông tin của chúng ta bị thu hẹp. Điều ấy sở hữu tức thị chúng ta đang tập hợp vào các việc sai. Đâu là giải pháp khắc phục vấn đề này?
Hãy xem điều này nghe mang quen thuộc không nhé: Bạn làm việc cả ngày dưới sức ép của thời hạn. Bạn “chạy đua” đến những cuộc họp rồi lại viết email. Bạn luôn ton tả và bạn đam mê điều đó. Thế nhưng lúc kết thúc ngày làm việc, bạn chợt nhận ra rằng bản thân thậm chí còn chưa khởi đầu dự án lớn mà bạn dự định sẽ giải quyết vào ngày hôm đó.
Thế là bạn có công việc về nhà. Hoặc là không. Rồi bạn cảm thấy tội lỗi. Dù trong giả dụ nào, công tác đang “tràn” vào phần còn lại của cuộc đời bạn, ăn cắp thời kì và hướng suy nghĩ của bạn ra khỏi gia đình và sự ngơi nghỉ nên có.
Bạn cảm thấy kiệt lực và bực bội. Bạn quả quyết rằng mai sau sẽ khác. Nhưng sáng mai đến, bạn lại thấy mình trở lại trong guồng quay của sự bận rộn.
Antonia Violante đã thấy nhiều ví như tương tự tại những nơi làm việc khác nhau. Các nhà khoa học và nghiên cứu hành vi như cô gọi những ví như này là “đường hầm”. Khi chúng ta bít tất tay và chịu áp lực thời gian, sự để ý và khả năng xử lý thông tin bị thu hẹp như thể chúng ta ở trong một đường hầm, Violante giải thích. Nó đôi khi là 1 điều tốt, giúp chúng ta tập hợp vào việc quan trọng nhất.
Nhưng đường hầm mang một mặt tối. Trong “đường hầm” của sự bận rộn đó, chúng ta bị cuốn vào dòng bẫy thiếu hụt thời gian, tựa như 1 chế độ chữa cháy hoảng loạn. Chúng ta thường chỉ có khả năng giải quyết ngay các việc nhỏ nhặt thay vì tập trung vào dự án to hoặc mua ra giải pháp.
“Cuối cùng thì hầu hết người đã ‘đào hầm’ vào các viêc ko đúng trọng tâm”, cô nói.
Email sở hữu lại cảm giác… dễ chịu sai trái
Violante là 1 cộng tác viên cao cấp tại “ideas42” – 1 nhà hàng phi lợi nhuận sử dụng khoa học hành vi để giải quyết các vấn đề trong thế giới thực, với văn phòng trên khắp Hoa Kỳ và New Delhi. Theo cô, email là máy thu hút sự chú ý hoàn hảo.
Bộ não của chúng ta bị thu hút bởi sự mới lạ. Chúng ta thực thụ thích bị đứt quãng với mỗi lần “ping” và “ding” ngẫu nhiên của một tin nhắn mới. Con người thích cảm giác bận rộn, kết hợp có sức hút của sự mới lạ, thật dễ dàng để hiểu vì sao chúng ta luôn giao hội quan tâm vào email và những thông tin mới từ Facebook.
Thực tế, các người yêu thích bận rộn luôn với ác cảm sở hữu sự nhàn rỗi. Một nghiên cứu cho thấy mọi người thích tự tạo việc cho bản thân hơn là không sở hữu việc gì để làm.
“Vì vậy, toàn bộ người mang xu thế check email của mình thường xuyên”, Violante nói. “Việc này có lại cảm giác bận rộn, khiến chúng ta thấy thoải mái. Nhưng đây là 1 điều sai lầm”, giống như việc lầm lẫn giữa bận rộn và năng suất.
Để thoát khỏi “đường hầm” của sự bận rộn, bạn phải đánh giá email theo thời khắc cụ thể, Violante đưa ra giải pháp.
Một nghiên cứu đã cho kết quả rằng hút thuốc theo lộ trình cụ thể giúp rộng rãi người bỏ thuốc và bí quyết này mang tỉ lệ thành công cao hơn. Lý do được những nhà nghiên cứu phỏng đoán là một lịch trình cụ thể ko chỉ giúp mọi người ko hút thuốc hầu hết lúc như trước mà còn phá vỡ vạc mối liên kết giữa lề thói hút thuốc.
Một ý tưởng rưa rứa cũng đúng sở hữu email. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy các người đánh giá email theo thời điểm cụ thể cảm thấy vui vẻ và ít găng tay hơn so có những người đánh giá liên tục – điều mà nhiều người trong chúng ta dành khoảng năm giờ mỗi ngày để làm.
Violante cũng bắt buộc các nhóm làm cho việc phải thiết lập những quy tắc chung lúc giao thông qua email và hợp nhất chỉ đồng ý gửi email trong giờ khiến việc. Để duy trì khả năng phân tách thông tin, cô bắt buộc một sự đổi thay tư duy về email.
“Nó ko buộc phải là về việc mang hay không mang email trong hòm thư tới của bạn, mà là bạn không phải chỉ lưu ý các gì sở hữu trong email. Thay vào đó, bạn tụ hợp vào một kế hoạch cho các việc đích thực quan trọng”, cô giải thích.
Tuy nhiên, Violante cũng nhận thức rằng việc này không dễ dàng thực hiện vì “ngay cả những nhà kỹ thuật hành vi cũng mang vấn đề có việc nghiện email”.
Sự thiếu hụt khiến giảm khả năng xử lý thông tin như thế nào?
Các định nghĩa về “sự thiếu hụt” và “đường hầm” thứ 1 được thể hiện trong nghiên cứu khoa học hành vi về nghèo đói.
Anandi Mani là giáo sư về kinh tế học hành vi tại Trường Chính phủ Blavatnik tại Oxford. Cô và những đồng nghiệp muốn hiểu điều gì đã khiến cho người nghèo đưa ra những sự lựa tìm tồi tệ gây tổn hại cho tiền của họ, chả hạn như vay có lãi suất cao hoặc chơi xổ số. Những điều giữ họ bị mắc kẹt trong nghèo đói.
Các chuyên gia đã nghiên cứu nông dân trồng mía ở Ấn Độ và cho họ kiểm tra nhận thức ở hai thời điểm: lúc dân cày tiêu tiền tiêu hao sau mùa thu hoạch và đa dạng tháng sau, khi tiền trở thành thiếu hụt. Họ phát hiện ra rằng chính sự thiếu hụt về tiền đã gây ảnh hưởng tới khả năng xử lý thông tin. Các bài kiểm tra IQ của nông dân giảm tận 13 điểm so với đợt đầu kiểm tra.
Sự thiếu hụt tiền bạc và sự thiếu hụt về thời kì có mối tương đồng lơn. Có tiền, chúng ta khiến các việc nguy cấp trước – chúng ta trả hóa đơn hay cố gắng khiến cho ngân sách hoạt động ngay cả lúc chúng ta biết việc thực sự quan yếu buộc phải khiến cho là phát triển thành ba má phải chăng hoặc dành thời kì mang mẹ của mình. Trong công việc cũng vậy. Chúng ta quan tâm bất cứ vấn đề gì xảy ra trước mắt thay vì nghĩ suy về các gì sở hữu thể có ý nghĩa hơn để làm.
Để bước ra khỏi tình trạng này, Mani yêu cầu thứ 1 bạn hãy tự hỏi nguyên cớ tại sao bạn mắc kẹt trong sự bận rộn. Nếu mang thể, bạn hãy thử làm giảm khối lượng công việc hoặc phân bổ nó theo thời kì nhất định, giống như nghiên cứu về việc khiến thế nào để những người nghèo kiếm được thu nhập, vượt qua những biến động tài chính và giảm thiểu tái nghèo. Sau đấy làm cho việc mang những người khác, tạo và thực thi các quy tắc chung trong nhóm về việc nghỉ giải lao tại nơi khiến cho việc trong tuần và cuối tuần.
“Có một luật lệ bất di bất dịch tôi luôn tuân theo đấy là ko khiến việc trong ngày cuối tuần vì điều đấy gây tác động tới kế hoạch khác”, Mani nói. Bản thân cô cũng đang thử nghiệm phương pháp ngồi thiền 15 phút mỗi sáng.
“Việc này khiến tôi có tinh thần hơn trong ngày” cô đấy khẳng định. “Thành thật mà nói, đây là bí quyết mà tôi hiểu về tâm hồn mình.”
Lên kế hoạch thời kì kỹ lưỡng hơn
Anuj Shah, giáo sư công nghệ hành vi tại Đại học Chicago đề cập rằng, sự thiếu hụt điều chỉnh lối nghĩ suy của con người. Ông đã nghiên cứu về các người tham dự các trò chơi trực tuyến. Trong đó những người tham dự chơi có thể “giàu” hoặc “nghèo” dựa theo số lần đoán hoặc thử trong trò chơi.
Kết quả sở hữu lại thật đáng kinh ngạc. Những người “nghèo” hóa ra lại là những người cực kỳ cẩn thận. Nhưng vì sự thiếu hụt về thời gian đã thu hẹp khả năng xử lí thông báo khiến họ quá giao hội vào vòng chơi hiện tại, họ ko thể lập chiến lược về tương lai và do đó đưa ra những lựa mua tai hại như vay điểm sở hữu lãi suất cắt cổ khiến họ bắt buộc trả giá đắt.
Chúng ta sở hữu thể giảm thiểu sự chi phối của việc thiếu hụt thời gian giả dụ chúng ta coi lịch trình của mình như 1 phòng trưng bày nghệ thuật rộng rãi, thay vì một tủ chứa thức ăn đầy tràn (Nguồn: Alamy)
“Vì vậy, để tránh mắc cần sai lầm hoặc bỏ bê các nhiệm vụ quan trọng tưởng chừng ít khẩn cấp hơn vào lúc này nhưng sẽ gây liên quan to về sau, tất cả người phải nhận thức ra rằng thời gian và khả năng là những nguồn lực hạn chế và hãy khởi đầu nghĩ tới những lựa sắm bên cạnh và thăng bằng các yếu tố”, Shah nói
Ví dụ, lúc nhìn vào lộ trình sáu tháng tiếp theo, chúng ta thường thấy nó cực kỳ rộng mở và ko mang phổ biến điều buộc phải làm. Vì vậy, sở hữu khả năng chúng ta tự tạo việc cho bản thân. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt thời gian và ta vô tình tự tạo “đường hầm” trong tương lai.
“Nhưng chúng ta buộc phải biết rằng các tuần trong sáu tháng tới cũng sẽ bận rộn rưa rứa như tuần này”, ông Shah khẳng định. “Vì vậy, bạn buộc phải buộc phải nghĩ suy – làm thế nào tôi sẽ làm cho công tác đã định trong tuần này? Tôi sẽ bắt buộc từ bỏ điều gì để khiến điều đó? Chúng ta bắt buộc nhận ra rằng sự nhàn rỗi trong tương lai là 1 điều không thể”. Đây là một bí quyết mà ông áp dụng.
Đồng nghiệp của ông Shahh – ông Sendhil Mullainathan – đã đề nghị đa số người cần nghĩ suy về lộ trình giống như một phòng đựng thức ăn mà chúng ta nhồi nhét mọi thứ, hay giống như một phòng trưng bày nghệ thuật nơi chúng ta quyết định điều gì là quan trọng nhất và làm cho thế nào để sắp xếp nó cho phù hợp. Ông khuyên rằng phải thiết lập ra các nguyên tắc để giúp chúng ta nhớ những gì quan yếu khi chúng ta bắt đầu rơi vào dòng bẫy của sự bận rộn.
Một lúc chúng ta thiếu thời gian, chúng ta đã ở trong tình trạng tồi tệ”, ông Shah Shah nói. “Tuy nhiên, trường hợp học được cách quản lý thời kì trước đó, ta mang thể ngăn điều ấy xảy ra trong tương lai”.